29 tháng 09, 2023
Sự phát triển của tiền điện tử từ đầu tư đầu cơ sang một loại tài sản mới đã thúc đẩy các chính phủ trên thế giới tìm cách điều chỉnh nó. Dưới đây là những quy định về tiền điện tử hiện hành tại một số quốc gia hiện nay.
Khi tiền điện tử trở thành một yếu tố quan trọng hơn trong bối cảnh đầu tư toàn cầu, các quốc gia đã thực hiện nhiều cách tiếp cận khác nhau để điều chỉnh loại tài sản này.
Liên minh Châu Âu trở thành quốc gia đầu tiên áp dụng các biện pháp yêu cầu nhà cung cấp dịch vụ phát hiện và ngăn chặn việc sử dụng tiền điện tử bất hợp pháp. Tại Hoa Kỳ, chính quyền Biden đã làm rõ việc sử dụng và quy định về tiền điện tử vào năm 2022, mở đường cho đồng đô la kỹ thuật số.
Ở một số quốc gia khác, tiền điện tử phải chịu sự phân loại và xử lý thuế khác nhau. Hãy cùng Elcom tìm hiểu kỹ hơn những quy định hiện có về tiền điện tử tại Việt Nam và những quốc gia khác trên thế giới trong bài viết này.
1. Quy định về tiền điện tử tại Hoa Kỳ
Hoa Kỳ đã công bố một khuôn khổ mới vào năm 2022 nhằm mở ra cơ hội cho những quy định chặt chẽ hơn về tiền điện tử. Chỉ thị mới đã trao quyền cho các cơ quan quản lý thị trường hiện tại như Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) và Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC).
SEC đã điều chỉnh lĩnh vực này bằng vụ kiện chống lại Ripple (một công ty hoạt động trong hệ thống thanh toán theo thời gian thực và sử dụng mạng lưới trao đổi để chuyển tiền tệ), cáo buộc rằng họ đã huy động được hơn 1,3 tỷ USD bằng cách bán token gốc của mình, XRP trong giao dịch chứng khoán chưa đăng ký.
Gần đây hơn, SEC đã nhắm mục tiêu vào sản phẩm tiền điện tử của những sàn giao dịch và công ty như Coinbase (COIN) và Binance (BNB). Gensler, chủ tịch SEC nói: “Không có gì về thị trường tiền điện tử là không tương thích với luật chứng khoán”.
Các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ có thể sẽ đưa ra những biện pháp mạnh tay hơn đối với tiền điện tử trong những năm tới. Một trong những vấn đề mà chính quyền Biden tìm cách giải quyết là hoạt động tiền điện tử bất hợp pháp.
Kế hoạch cũng nêu rõ rằng “Kho bạc Hoa Kỳ sẽ hoàn thành đánh giá rủi ro tài chính bất hợp pháp đối với tài chính phi tập trung vào cuối tháng 2 năm 2023 và đánh giá về token không thể thay thế vào tháng 7 năm 2023”.
Các tuyên bố trước đây từ quan chức Cục Dự trữ Liên bang đã thảo luận về rủi ro hệ thống phát sinh từ stablecoin (loại tiền mã hóa được gắn với một tài sản có giá cả ổn định, chẳng hạn như tiền pháp định hoặc kim loại quý). Vấn đề đó trở nên quan trọng hơn trong bối cảnh sự sụp đổ của stablecoin Terra diễn ra vào năm 2022, khiến các nhà đầu tư thiệt hại lên tới 60 tỷ USD.
Khuôn khổ mới của chính quyền Biden cũng nhận thấy “lợi ích đáng kể” từ việc tạo ra Tiền điện tử của Ngân hàng trung ương (CBDC - Central Bank Digital Currency) hoặc dạng kỹ thuật số của đồng đô la Mỹ.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell đã nhận xét rằng lý do chính để phát hành CBDC là nhằm loại bỏ nhu cầu sử dụng tiền thay thế trong nước.
Hoa Kỳ đưa ra nhiều quy định về tiền điện tử kỹ thuật số - Ảnh: Internet
2. Quy định về tiền điện tử tại Trung Quốc
Trung Quốc phân loại tiền điện tử là tài sản phục vụ cho mục đích xác định quyền thừa kế. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) cấm các sàn giao dịch tiền điện tử hoạt động trong nước, tuyên bố rằng họ tạo điều kiện thuận lợi cho tài chính công mà không cần sự chấp thuận.
Hơn nữa, Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm khai thác Bitcoin vào tháng 5 năm 2021, buộc nhiều người tham gia vào hoạt động này phải đóng cửa hoàn toàn hoặc chuyển đến các khu vực có môi trường pháp lý thuận lợi hơn. Vào tháng 9 năm 2021, tiền điện tử đã bị cấm hoàn toàn tại đất nước này.
Tuy nhiên, Trung Quốc cũng đang nỗ lực phát triển đồng nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY). Vào tháng 8 năm 2022, Trung Quốc chính thức bắt đầu triển khai vòng tiếp theo của chương trình thử nghiệm thí điểm Tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (CBDC).
3. Quy định về tiền điện tử tại Canada
Mặc dù tiền điện tử không được coi là hợp pháp ở Canada nhưng quốc gia này đã chủ động hơn nhiều quốc gia khác trong xây dựng quy định về tiền điện tử. Canada đã trở thành quốc gia đầu tiên phê duyệt Quỹ hoán đổi danh mục Bitcoin (ETF), với một số giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán Toronto.
Đối với các nền tảng giao dịch tiền điện tử, Cơ quan quản lý chứng khoán Canada (CSA) và Tổ chức quản lý ngành đầu tư Canada (IIROC) yêu cầu các nền tảng và đại lý giao dịch tiền điện tử trong nước phải đăng ký với cơ quan quản lý cấp tỉnh.
Canada phân loại tất cả công ty đầu tư tiền điện tử là doanh nghiệp dịch vụ tiền tệ (MSB) và yêu cầu họ đăng ký với Trung tâm phân tích báo cáo và giao dịch tài chính của Canada (FINTRAC). Từ quan điểm thuế, Canada coi tiền điện tử tương tự như những mặt hàng khác.
4. Quy định về tiền điện tử tại Vương quốc Anh
Mặc dù không có luật cụ thể về tiền điện tử ở Vương quốc Anh nhưng quốc gia này coi tiền điện tử là tài sản (không phải đấu thầu hợp pháp) và các sàn giao dịch tiền điện tử phải đăng ký với Cơ quan quản lý tài chính Vương quốc Anh (FCA).
Giao dịch phái sinh tiền điện tử cũng bị cấm ở Anh. Có yêu cầu báo cáo dành riêng cho tiền điện tử liên quan đến việc hiểu rõ các tiêu chuẩn về khách hàng (KYC), cũng như chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ cho khủng bố (CFT).
Mặc dù nhà đầu tư vẫn phải trả thuế lãi về vốn (capital gains tax) đối với lợi nhuận giao dịch tiền điện tử, nhưng nói rộng hơn, khả năng chịu thuế phụ thuộc vào hoạt động tiền điện tử được thực hiện và ai tham gia vào giao dịch.
Nhà cung cấp dịch vụ ví và trao đổi tiền điện tử phải tuân thủ nghĩa vụ báo cáo do Văn phòng Thực thi Biện pháp Tài chính (OFSI) thực hiện. Các công ty tiền điện tử phải thông báo cho OFSI càng sớm càng tốt nếu họ biết hoặc có sự nghi ngờ hợp lý về hành vi phạm pháp.
Vào tháng 10 năm 2022, Hạ viện của Quốc hội Anh đã công nhận tài sản tiền điện tử là công cụ tài chính được quản lý. Dự thảo luật mở rộng luật hiện hành liên quan đến công cụ tập trung vào thanh toán đối với stablecoin.
Các sàn giao dịch tiền điện tử phải đăng ký với Cơ quan quản lý tài chính Vương quốc Anh - Ảnh: Internet
5. Quy định về tiền điện tử ở Nhật Bản
Nhật Bản áp dụng cách tiếp cận tiến bộ đối với quy định về tiền điện tử, công nhận tiền điện tử là tài sản hợp pháp theo Đạo luật dịch vụ thanh toán (PSA).
Trong khi đó, các sàn giao dịch tiền điện tử trong nước phải đăng ký với Cơ quan Dịch vụ Tài chính (FSA) và tuân thủ nghĩa vụ phòng chống rửa tiền (AML)/chống tài trợ cho khủng bố (CFT).
Nhật Bản đã thành lập Hiệp hội trao đổi tiền ảo Nhật Bản (JVCEA) vào năm 2020 và tất cả sàn giao dịch tiền điện tử đều là thành viên. Nhật Bản coi lợi nhuận giao dịch được tạo ra từ tiền điện tử là thu nhập không rõ ràng (miscellaneous income) và đánh thuế tương ứng với nhà đầu tư.
Đất nước này đã và đang nghiên cứu một số khía cạnh liên quan đến quy định, bao gồm cả thuế. Vào tháng 9 năm 2022, Chính phủ Nhật Bản tuyên bố sẽ đưa ra quy tắc chuyển tiền sớm để ngăn chặn tội phạm sử dụng sàn giao dịch tiền điện tử cho việc rửa tiền. Đạo luật ngăn chặn chuyển tiền hình sự sẽ được sửa đổi để thu thập thông tin khách hàng.
6. Quy định về tiền điện tử ở Australia
Úc phân loại tiền kỹ thuật số là tài sản hợp pháp và phải chịu thuế lãi về vốn. Sàn giao dịch được tự do hoạt động trong nước với điều kiện họ phải đăng ký với Trung tâm Phân tích và Báo cáo Giao dịch Úc (AUSTRAC) và đáp ứng các nghĩa vụ AML/CTF cụ thể.
Năm 2019, Ủy ban Chứng khoán và Đầu tư Úc (ASIC) đã đưa ra yêu cầu pháp lý đối với hoạt động chào bán tiền coin lần đầu (ICO). Yêu cầu pháp lý này cấm sàn giao dịch cung cấp đồng tiền ẩn danh (privacy coins) - loại tiền điện tử bảo đảm tính ẩn danh khi thực hiện giao dịch Blockchain.
Vào năm 2021, Úc đã công bố kế hoạch tạo ra một khung cấp phép liên quan đến tiền điện tử và có khả năng ra mắt một loại Tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (CBDC).
7. Quy định về tiền điện tử ở Singapore
Giống như Vương quốc Anh, quốc đảo này phân loại tiền điện tử là tài sản nhưng không phải tài sản hợp pháp. Cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) cấp phép và quản lý các sàn giao dịch như được nêu trong Đạo luật dịch vụ thanh toán (PSA).
Một phần, Singapore nổi tiếng là nơi “trú ẩn” an toàn cho tiền điện tử vì lãi suất về vốn dài hạn không bị đánh thuế. Tuy nhiên, quốc gia này đánh thuế những công ty thường xuyên giao dịch bằng tiền điện tử, coi lợi nhuận là thu nhập.
Singapore đã ban hành hướng dẫn vào năm 2022 để cảnh báo khi nhà cung cấp mã thông báo thanh toán kỹ thuật số (DPT) quảng cáo dịch vụ của họ tới công chúng.
Tiền điện tử không bị đánh thuế về lãi suất về vốn dài hạn tại Singapore - Ảnh: Internet
8. Quy định về tiền điện tử ở Hàn Quốc
Tại Hàn Quốc, sàn giao dịch tiền điện tử và nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo phải đăng ký với Đơn vị Tình báo Tài chính Hàn Quốc (KFIU), một bộ phận của Ủy ban Dịch vụ Tài chính (FSC). Hàn Quốc cũng cấm tất cả các đồng coin ẩn danh trên sàn giao dịch vào năm 2021.
Cũng vào thời gian này, Quốc hội Hàn Quốc đã thông qua mức thuế 20% đối với tài sản kỹ thuật số, có hiệu lực vào năm 2022, nhưng hiện tại đã bị trì hoãn cho đến năm 2025. Chính phủ hiện cũng đang nghiên cứu Đạo luật cơ bản về tài sản kỹ thuật số để bắt đầu quản lý tiền điện tử.
8. Quy định về tiền điện tử ở Ấn Độ
Ấn Độ vẫn còn khá băn khoăn trong việc xây dựng quy định về tiền kỹ thuật số, không hợp pháp hóa cũng như không nghiêm cấm việc sử dụng nó. Có một dự luật đang lưu hành cấm tất cả các loại tiền điện tử tư nhân ở Ấn Độ, nhưng nó vẫn chưa được bỏ phiếu biểu quyết.
Ngoài ra, có mức thuế 30% đánh vào tất cả khoản đầu tư tiền điện tử và khoản khấu trừ thuế 1% tại nguồn (TDS) đối với các giao dịch tiền điện tử.
Nhìn chung, Ấn Độ vẫn chưa có động thái nào rõ ràng trong việc đưa ra quy định về tiền điện tử. Quy định hiện hành không rõ ràng và không cung cấp nhiều hướng dẫn cho nhà đầu tư.
Đất nước cũng này đã triển khai chương trình thí điểm đồng rupee được token hóa vào cuối năm 2022.
9. Quy định về tiền điện tử ở Brazil
Bitcoin không được coi là một phương tiện thanh toán hợp pháp ở Brazil, nhưng quốc gia này đã thông qua luật hợp pháp hóa tiền điện tử làm phương thức thanh toán trên toàn quốc, thúc đẩy việc áp dụng tiền kỹ thuật số.
Hạ viện Brazil đã phê duyệt khung pháp lý hợp pháp hóa việc sử dụng tiền điện tử làm phương tiện thanh toán trong nước vào ngày 29 tháng 11 năm 2022.
Dự luật không làm cho tiền điện tử được đấu thầu hợp pháp trong nước. Tuy nhiên, dự luật sẽ bao gồm các loại tiền kỹ thuật số và những chương trình dặm bay (mileage programs) theo định nghĩa về phương thức thanh toán.
Cơ quan hành pháp của Chính phủ Brazil sẽ quyết định cơ quan nào sẽ chịu trách nhiệm giám sát luật sau khi luật được ban hành. Các token được coi là chứng khoán sẽ vẫn thuộc thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Brazil (CVM).
10. Quy định về tiền điện tử của Liên minh Châu Âu
Tiền điện tử là hợp pháp trên hầu hết các quốc gia thuộc Liên minh Châu Âu (EU), mặc dù việc quản lý sàn giao dịch phụ thuộc vào từng quốc gia thành viên. Trong khi đó, thuế cũng khác nhau tùy theo từng quốc gia, dao động từ 0% đến 50%.
Gần đây, Chỉ thị chống rửa tiền thứ V và thứ VI của EU (5AMLD và 6AMLD) đã có hiệu lực, thắt chặt nghĩa vụ KYC/CFT và yêu cầu về báo cáo tiêu chuẩn.
Vào tháng 9 năm 2020, Ủy ban Châu Âu đã đề xuất Quy định về thị trường tài sản tiền điện tử (MiCA) - một khuôn khổ nhằm tăng cường bảo vệ người tiêu dùng, thiết lập quy định rõ ràng trong ngành tiền điện tử và đưa ra yêu cầu cấp phép mới. Nó đã được đồng ý tạm thời vào năm 2022.
Vào tháng 4 năm 2023, Quốc hội đã phê duyệt các biện pháp thông qua luật yêu cầu một số nhà cung cấp dịch vụ tiền điện tử nhất định phải xin giấy phép. Đạo luật này nhằm cung cấp cho cơ quan quản lý những công cụ họ cần để theo dõi tiền điện tử được sử dụng để rửa tiền và tài trợ cho khủng bố.
11. Quy định về tiền điện tử tại Việt Nam
Tại Việt Nam, tiền điện tử kỹ thuật số không được coi là phương tiện thanh toán hợp pháp và việc phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp sẽ bị xử phạt hành chính từ 150 - 200 triệu đồng, hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 206 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Việt Nam cũng đang tiếp tục rà soát hoàn thiện khung pháp lý với tiền điện tử, tiền ảo, nội dung cụ thể về xây dựng hạ tầng thương mại điện tử; cơ chế thử nghiệm có kiểm soát; cơ chế quản lý tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo.
Theo đó, Bộ Tài chính yêu cầu các đơn vị phối hợp với Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước để xây dựng cơ sở cho việc quản lý tiền ảo phù hợp với thông lệ quốc tế, tránh những vấn đề về trốn thuế, rửa tiền thuế.
Đồng thời, năm 2021, Việt Nam cũng đưa mục tiêu nghiên cứu, xây dựng và thí điểm sử dụng tiền ảo dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain) là một trong những giải pháp để thực hiện Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030.
Trên đây là những quy định về tiền điện tử kỹ thuật số tại Việt Nam và một số quốc gia trên thế giới hiện nay. Hy vọng bài viết sẽ cung cấp thêm những thông tin cần thiết tới bạn đọc.
Nguồn tham khảo:
https://www.investopedia.com/cryptocurrency-regulations-around-the-world-5202122
